Ormanlar, ekosistemin dengesini koruyan hayati doğal kaynaklardır. Bu nedenle, ormanların korunması hem çevresel hem de hukuki bir zorunluluktur. Türkiye’de ormanların yakılması, 6831 sayılı Orman Kanunu kapsamında ciddi şekilde cezalandırılmaktadır. 2025 yılında da bu suçlara ilişkin yaptırımlar güncelliğini korumaktadır. Bu yazıda, orman yakmanın cezası nedir, hangi hallerde ceza uygulanır ve Yargıtay kararları bu konuda nasıl bir içtihat geliştirmiştir sorularına kapsamlı şekilde yanıt verilecektir.
Taksirle Orman Yangınına Sebebiyet Verme Suçu
Dikkat ve özen yükümlülüğüne aykırı hareket edilerek orman yangınına neden olunması halinde taksirle orman yangını suçu oluşur. Bu suçun cezası:
- İki yıldan yedi yıla kadar hapis cezasıdır.
Ancak yangının etkisinin azaltılması yönünde faile ait olumlu davranışlar varsa cezada indirime gidilebilir. Örneğin, yangının büyümesini engellemeye çalışmak veya derhal ihbarda bulunmak ceza miktarını önemli ölçüde azaltabilir.
Yargıtay Örneği: Ceza İndirimi Gerekliliği
Yargıtay 19. Ceza Dairesi, yangını söndürmek için çaba sarf eden sanık hakkında tam indirim yapılmamasını bozma gerekçesi olarak kabul etmiştir (K.2019/9997).
Kasten Orman Yakma Suçu ve Ağırlaştırılmış Halleri
Bilerek ve isteyerek orman yakmak en ağır suç tiplerinden biridir. Bu suçun cezası Orman Kanunu’nun 110/4. maddesinde düzenlenmiştir:
- On yıldan az olmamak üzere hapis ve on bin güne kadar adli para cezası.
Eğer bu fiil terör amacı güden bir örgütün faaliyeti kapsamında işlenmişse ceza daha da ağırlaştırılır:
- Ağırlaştırılmış müebbet hapis ve yirmi bin güne kadar adli para cezası.
İhmali Davranışlarla Yangına Sebebiyet Verme – 110/2. Madde
Orman yangınına neden olmasa bile aşağıdaki eylemler de suç teşkil eder:
- Ormanda izinsiz ateş yakmak veya yakılan ateşi söndürmeden terk etmek.
- Sönmemiş sigara veya yangına yol açabilecek madde atmak.
- Ormana dört kilometreden yakın alanlarda anız yakmak.
Bu fiillerin cezası:
- Bir yıldan üç yıla kadar hapis ve adli para cezasıdır.
Yangın Nedeniyle Ölüm veya Yaralanma Meydana Gelirse
Yangın sonucunda ölüm veya yaralanma meydana gelirse, faile ayrıca TCK kapsamında kasten veya taksirle öldürme/yaralama suçlarından da ceza verilir. Bu durum, mevcut cezayı ağırlaştırıcı nitelik taşır.
Anız Yakma Suçunun Orman Yangınıyla İlişkisi
Anız yakma fiili, eğer ormanlara 4 kilometreden daha yakın mesafede yapılmışsa ve ormana zarar vermişse Orman Kanunu m.110/2 kapsamında cezalandırılır. Ancak bu mesafe kriteri sağlanmazsa suç, TCK m.171 kapsamında “genel güvenliğin taksirle tehlikeye sokulması” suçu sayılabilir.
Yargıtay Kararı: Anız Yakmanın Sınırları
Yargıtay 19. Ceza Dairesi, sanığın çiftliğinden 596 metre uzaklıkta çıkan yangının orman yangını tehlikesi oluşturduğu gerekçesiyle TCK m.171/1-a maddesi uyarınca cezalandırılması gerektiğine hükmetmiştir (K.2019/4836).
Orman Yakma Kastının İspatı
Kasten yakma suçlarında kasten hareket ettiğini gösteren somut delillerin bulunması gerekir. Eğer böyle deliller yoksa taksirle yangına neden olma suçu gündeme gelir.
Yargıtay Kararı: Kast Yoksa Kasten Suç Oluşmaz
Yargıtay, olay yerinde yangını hızlandırıcı herhangi bir delil bulunmadığı, sanığın yangınla ilgisini gösterir kesin delil olmadığı durumda kasten orman yakma suçu yerine taksirle yangına neden olma suçundan cezalandırılması gerektiğine karar vermiştir (K.2019/15783).
Olası Kasıtla Yangına Sebep Olma
Kimi olaylarda doğrudan kast bulunmasa da failin hareketinin olası sonucu olarak yangın çıkması durumu söz konusu olabilir. Bu durumda olası kast hükümleri devreye girer.
Örnek Karar: Meyve Bahçesinden Ormana Sıçrayan Yangın
Yargıtay, ormana 100 metre mesafedeki bahçeyi yakan kişinin orman alanını yakma olasılığını öngördüğü halde eyleme devam ettiğini belirterek olası kasıtla hareket ettiğini kabul etmiştir (K.2019/6397).
Taksirle Orman Yangını Suçunda Zararın Azlığı ve Ceza İndirimi
Zarar miktarı az ise ve failin olumlu davranışları varsa ceza indirilir. Örneğin, sadece örtü yangını oluşmuşsa, ağaç zarar görmemişse ceza daha hafif olabilir.
Orman Yangınına Neden Olma Suçunda Beraat Kararları
Eylemin ne Orman Kanunu’na ne de Türk Ceza Kanunu’na göre suç oluşturmadığı bazı durumlarda beraat kararı verilebilir. Bu tür durumlarda yangının ormanlık alanı tehdit etmediği veya yangının kontrol altına alındığı ispatlanmalıdır.
Sıkça Sorulan Sorular
Orman yangınına sebep olan kişi hapis cezası alır mı?
Evet, hem taksirle hem de kasten orman yangınına neden olan kişiler hapis cezası ile cezalandırılır.
Anız yakmak her zaman suç mu?
Hayır, anız yakmanın suç sayılması için ormana 4 kilometreden daha yakın mesafede yapılması ve kasten gerçekleştirilmesi gerekir.
Yangını söndürmeye çalışan kişinin cezası hafifletilir mi?
Evet, bu kişi yangının etkisini azaltmak için çaba sarf etmişse cezasında indirim yapılabilir.
Bir Yorum Yap